Dla milionów młodych Romów i Sinti na całym świecie pamięć o wydarzeniach z 16 maja 1944 roku stanowi ważną część ich tożsamości etnicznej i historycznej. Zgodnie z relacją naocznego świadka, 16 maja 1944 roku więźniowie tak zwanego „cygańskiego obozu Auschwitz-Birkenau” przeciwstawili się rozkazom SS dotyczącym ewakuacji obozu. Poinformowani przez innych więźniów o zbliżającym się gazowaniu, tysiące Romów i Sinti uzbrojonych jedynie w kamienie i kije zabarykadowało się w barakach, dzięki czemu udało im się zapobiec zagładzie.
© Archiwum Austriackiego Ruchu Oporu DÖW 12.543.
© Centrum Dokumentacji i Kultury Niemieckich Sinti i Romów w Heidelbergu.
© d/ROM/a Seria specjalna 03/15 Roma Service, A-7503 Kleinbachselten, Gartenstraße 3
© Centralna Rada Niemieckich Sinti i Romów, Heidelberg/Niemcy
© Prywatne zbiory Nikołaja Bessonowa, Moskwa, Rosja
© Muzeum Romskiej Kultury, Brno, Republika Czeska.
© Zdjęcie ze zbioru prywatnego. Johann Balogh: Althodis/Stari Hodas, Eisenstadt 1992.
© Zbiór prywatny Gerharda Baumgartnera
