DISKRIMINACIJA TAJ PROGONO

Ande l’maj but evropakê thema sas e vrjama maškar le duj ljumakê marimata jek perioda kaj sas pherdi ekonomijakê krize taj socialni turbulencije. Kodja zurjardja e diskriminacija kata l’ Řom taj Sinti. Le raj line te registririn len ande speci čni liste. Le Řom taj Sinti musaj sas te angêren pesa specialni personalni dokumentur. Ande vuni thema ankliste, takozvani „Zigeunergesetze“, save limitirinas le Řomengo taj Sintonengo svako-djesesko trajo taj save limitirinas sja maj but vi lengê tradicionalni profesije.

Řom ande řomaji mahala Oberwart/Austrija. E fotografijakêrdja e policija ande1930-utne bêrš, pe sama tesîkavel voj peskî bući.

B1. La ljumaki ekonomijakî kriza

Phirutne Kêldêraša ande ’k gav ando severno Burgenland, pe vrjama maškar le duj ljumakê marimata.

B2. Vuřîto konkurencija

Kontrola kata personalno dokumento ande řomaji mahala pe ‘k policijakî racija ando Allhau/Burgenland. E kontrola ankêrel jek austrijakî žandarmerija pe vrjama maškar le duj ljumakê marimata.

B3. Policijakî kontrola

Jek „Carnet anthropometrique“, jeg specialnolil pala phirimaskê manušanda Francuzo, fotografijasataj najengê printonca peteluji lileskî rig. Naj averdate pa o źeno kaj sîkadollesko patreto ando lil.

B4. Personalni dokumentur

Jek lil akhardo „Cigányigazolvány“ vaj „Zigeunerausweis“, jeka fotografijasa taj najengê printonca, avri dino ande ungarsko-austricko granicako foro Szentgotthárd, ando bêrš 1937.

B5. Registracija

O geneologično kopači le pejorativnone pseudonimosa, familija „Zero“ kata o Josef Jörger trobul te sîkavel le negativni efektur kata mêrîtimos/ ansurimos źenenca kaj sî phirimaskê manuša.

B6. Eugenika

Le membrur kata jek komisija pa o „Zigeunerproblem“ dikhên ka 15. januaro 1933 le Řomengi mahala ando Oberwart.

B7. Izolacija